On this page, you will find Poetry: Montshepetšabošego Sepedi Grade 12: Mind the Gap Guide, which includes a downloadable pdf, Poems, Study Guide, and Notes.
Download the Poetry: Montshepetšabošego Sepedi Grade 12: Mind the Gap Guide
Theto ke eng ka Sepedi?
Theto ke eng ka Sepedi? Theto ke boikgopolelo bja mongwadi. Ka theto motho o kgona go tšweletša maikutlo ao a tibilego, maikutlo ao a lego botengteng bja pelo ya gagwe. E ka ba maikutlo a lerato, lethabo, nyamo, pelobohloko, tlhakahlakano, bj.bj. A ka no be mohlomongwe a šitwa go a botša motho yo mongwe fela ka theto a kgona go a tšweletša. Ke mohuta wa“Oral tradition”, go no swana le dingwalotšhaba, theto e hlametšwe go retwa e sego go ngwalwa. Go e ngwala go tlile ka lebaka la tlhabologo le dithuto tša sebodikelatšatši.
Polelo ya theto ke polelo yeo e khutilego. Ka nako ye nngwe sereti a ka khutela motho yo a mo theeleditšego, bjalo ka ge theto e hlametšwe go retwa, goba yo a balago sengwalo sa gagwe. Ke sereti fela se se ka hlalošago seo se bego se rata go se tšweletša, rena bjalo ka basekaseki goba barutwana re ile go šomiša boikgopolelo bja rena go kwešiša boikgopolelo bja sereti.
Khuetšo ya go šomiša polelo thetong e tlišwa ke go re direti di na le seo se bitšwago Laesentshe ya Boreti (ka Seisimane ke Poetic License), yeo e di dumelelago go šomiša leleme goba mantšu go ya le ka fao tšona di ikwago ka gona ge di rata go tšweletša dikgopolo goba maikutlo a tšona.
Mehola ya theto
- Ka theto sereti se kgona go abelana maikutlo a sona le babadi goba batheeletši. E kwa Mojalefa MJ seretong sa gagwe sa go bitšwa Chris Hani, o tšweletša maikutlo a gagwe mabapi le go bolawa ga Chris Hani, molwelatokologo wa mo Afrika-Borwa.
- Ka theto re kgona go boloka setšo le tlhago
- Ka theto re kgona go tšweletša moya wa lerato. O ka be o rata motho, setšo goba se sengwe le se sengwe seo o ka gopolago ka sona. Selo ge o se rata o tla se reta, ge ngwana a belegwe o a retwa e le go laetša kamogelo ya lerato, ge yo mongwe ka gae a re tlogetše, a hlokofetše, re a mo reta mohlang a bolokwa go laetša lerato le tlhompho, ge ngwetši e goroga ka gae re mo gobela ka direto.
- Go hlatholla tlhago ya dilo le setšhaba.
- Theto e ka šomišwa go ithabiša.
- Go ipelaetša/go ngogorega
Mehuta ya direto
- Thetosello: Ke sereto seo se bolelago ka masetlapelo. Motheeletši, mmadi goba mosekaseki wa sereto sa mohuta wo a ka fela a rothiša meokgo ka lebaka la maikutlo a go kwa bohloko ao a tšwelelago. Moya wo o kgabaganyago ke wa go nyama, ga go bose. Bohloko bjo bo kwewago bo ka no se be bja lehu eupša ya ba bja masetlapelo ao a ka bego a bakilwe ke pula, tladi, kotsi ya sefatanaga, komelelo nageng, bj.bj. Bontši bja direti tša Sepedi di tšweleditše mohuta wo wa sereto ka go kgemetha ka lehu.
- Thetokanegelo: Mo seretong se moreti o anega ka seo a se bonego, a se boditšwego goba a se badilego. A ka no anega gape le ka seo se mo hlagetšego. Gantši sereto sa mohuta wo le ge e se ka mehla, ga se arolwe ka ditematheto.
- Thetotumišo: Se ke sereto seo se tumišago botswerere, bogoši, bokgoni, goba bonatla bja motho, phoofolo goba selo seo se itšego.Ke wona mohuta wa sereto wo o rwelego histori ya theto lelemeng la Sepedi. Mohuta wo wa theto o ka arolwa ka mehuta ye mebedi e lego thetotumišo ya segologolo le thetotumišo ya sebjalebjale/selehono. Thetotumišo ya sebjale e šimologa go thetotumišo ya segologolo, moreti o no itlhamela yona ka ditemanatheto. Moreti a ka tumiša batho, diphoofolo goba dilo.
- Thetonyefolo/Thetotsholo: Se sereto se a nyefola/sola.Se ka nyefola/sola maitshwaro a sego a loka, boikgogomošo, bopelompe, bootswa, boikaketši, bojato, boloi. Morutwana o tla lemoga go re se ga se mafelelo a nkano ka mehuta ya direto, go sa na le ye mengwe yeo o tla no gahlanago le yona ge o dutše o tšwelapele. Yona e tla tšweletšwa ke diteng.
- Sonete: Se ke mohuta wa sereto wa moswanamong. Sona se tsebja ka go ba le methalotheto ye lesomenne (14). Se ka arolwa ka ditemanatheto tše pedi go ya go tše tharo go ya ka mohuta wa sonete. Mohlala: Sonete ya seisemane e ka arolwa ka ditemanatheto tšeo di laolwago ke morumokwano, methalotheto ye mebedi ya mafelelo e rungwa go swana, mola ya sentareana methalotheto ye mebedi ya mafelelo e sa felele go swana. Fa go bolelwa ka lenaneo la morumokwano. Se ke sona se se re tšweleletšago mohuta wa sonete.
Sepedi Grade 12 Video Lessons
Watch: Grade 12 Sepedi HL Poetry Chris Hani